Zadanie „Historia i kultura starego Rzeszowa” odbywa się będzie dzięki dofinansowaniu, jakie otrzymaliśmy od Gminy Miasto Rzeszów w ramach konkursu na całoroczną działalność kulturalną w 2024 roku.

Zadanie składa się z trzech części.

Pierwsza z nich, "Poznaję dzieje mojego miasta", to seria 6 wykładów dla młodzieży rzeszowskich liceów. Wykłady poświęcone będą prahistorii i historii miasta Rzeszowa. Wykłady prowadzone będą przez specjalistów z zakresu archeologii, historii i historii sztuki a odbywać się będą w rzeszowskich liceach.

Część druga to „Prastary i stary Rzeszów”. To seria wykładów otwartych, przeznaczonych dla wszystkich chętnych mieszkańców miasta. Wykłady prowadzone będą przez specjalistów z zakresu archeologii, antropologii, historii i historii sztuki. Miejsca wykładów to: Galeria Fotografii Miasta Rzeszowa, Rzeszowskie Piwnice, Muzeum Okręgowe w Rzeszowie, Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie.

Trzecia część dotyczyć będzie żydowskiej przeszłości naszego miasta. W jej ramach zapraszamy na 3 spacery, których trasa poprowadzi przez najciekawsze miejsca, charakterystyczne dla obszarów zamieszkanej przed II Wojną Światową przez ludność pochodzenia żydowskiego. Każdy ze spacerowiczów otrzyma także folder, prezentujący trasę spaceru. Podsumowaniem tej części będzie koncert muzyki żydowskiej.

Zapraszamy!

Pierwsze wzmianki o Rzeszowie a źródła archeologiczne

Wraz z Wojewódzką i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie  serdecznie zapraszamy na wykład dr. Pawła Kocańdy "Pierwsze wzmianki o Rzeszowie a źródła archeologiczne". Wykład odbędzie się 5 czerwca 18:00 w budynku WiMBP, ul. Sokoła 13.
 

Pierwsze wzmianki o Rzeszowie a źródła archeologiczne - fotorelacja

Wczoraj w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej w Rzeszowie zaprezentowaliśmy Wam pierwszy z cyklu wykładów o najstarszych dziejach Rzeszowa.
Dr Paweł Kocańda z Muzeum Ziemi Bieckiej opowiedział o tym, jak ostatnie odkrycia archeologiczne w naszym mieście zmieniają spojrzenie na jego historię i uzupełniają wiedzę o początkach Rzeszowa.
A wśród ciekawostek - pierwsze przedstawienie herbu Rzeszowa, wykonane na szesnastowiecznym kaflu, odkrytym w czasie naszych badań!
 

Zapraszamy do obejrzenia fotorelacji.

Jan Pakosławic i jego potomkowie. Opowieść o pierwszych właścicielach Rzeszowa

Zapraszamy do Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rzeszowie na wykład dziennikarza i publicysty historycznego Szymona Jakubowskiego „Jan Pakosławic i jego potomkowie. Opowieść o pierwszych właścicielach Rzeszowa”. Gość spotkania opowie o historycznych początkach Rzeszowa w kontekście rodu Rzeszowskich, który władał miastem faktycznie przez ponad 200 lat. Będzie to prawdziwa podróż w przeszłość, przedstawiona w sposób ciekawostkowy i gawędziarski.

Spotkanie rozpocznie się 20 czerwca 2024 r., godz. 18.00 w budynku głównym WiMBP w Rzeszowie przy ul. Sokoła 13.

Szymon Jakubowski jest dziennikarzem z ponad trzydziestoletnim stażem, regionalistą, publicystą historycznym. W 2012 roku stworzył portal podkarpackahistoria.pl, na bazie którego dwa lata później powstało popularne czasopismo „Podkarpacka Historia”. Jest współautorem publikacji „Popiół i zamęt. Wspomnienia dziennikarzy” (2015) i „Śladami Austro-Węgier” (2018). Wydał również reporterską książkę „Skrzydła nad Wisłokiem. Z dziejów rzeszowskiego lotnictwa i lotniska Rzeszów-Jasionka” (2019), pitaval „Byk, Maczuga i inni” (2021) oraz zbiór tekstów „W galicyjskim Rzeszowie” (2021). Od lat aktywnie działa w Polskim Towarzystwie Historycznym, współzakładał Stowarzyszenia Rajsze, którego celem jest pielęgnowanie pamięci o dawnym, żydowskich mieszkańcach Rzeszowa. Za swoją działalność i publicystykę był wielokrotnie nagradzany, m.in. tytułem Podkarpackiego Dziennikarza Roku 2005, dwukrotnie nagrodami województwie w dziedzinie kultury, medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości czy nagrodą prezydenta Rzeszowa.

Fotorelacja

Wykład Szymona Jakubowskiego o Janie Pakosławicu przyciągnął tłumy! Obejrzyjcie fororelację:

Żydowskie sklepy i lokale usługowe z okresu okupacji

Zapraszamy na pierwszy ze spacerów śladami dawnych żydowskich mieszkańców Rzeszowa!

Szlak wycieczki wiedze trasą dawnych żydowskich sklepów i lokali usługowych, uchwyconych na fotografiach z okresu okupacji, które znajdują się w zbiorach Galerii Fotografii Miasta Rzeszowa. Fotografie te zostały zaprezentowane we wrześniu 2023 roku na wystawię „Pozostanie pamięć. Rzeszowscy żydzi podczas okupacji”.

Spacer rozpocznie się już w najbliższy piątek (23.08.2024 r.), o godzinie 18:00. Początek: pomnik Józefa Piłsudskiego na Placu Wolności w Rzeszowie. Poprowadzi go Marta Wójcik.

Wydarzenie objęte jest patronatem Forum Dialogu.

Relacja ze spaceru „Żydowskie sklepy I lokale usługowe z okresu okupacji”

23 sierpnia 2024 r. odbył się spacer „Żydowskie sklepy I lokale usługowe z okresu okupacji”. Trasa rozpoczynała się pod pomnikiem Józefa Piłsudskiego na Placu Wolności. Miejsce to, do wybuchu drugiej wojny światowej, było Rynkiem Nowego Miasta. To tutaj kwitł handel, tutaj spotykali się kupcy i handlarze z Rzeszowa i okolic. Następnie poznaliśmy miejsce, w którym niegdyś istniał salon fryzjerski Markusa Goldmana, później poznaliśmy lokalizacje sklepu z towarami mieszanymi Klingera, czy z towarami bławatnymi Sary Tannenbaum. Następnie, szlak spaceru wiódł przez Rynek, gdzie między innymi zobaczyliśmy zachowane do dzisiaj drzwi prowadzące niegdyś do sklepu Pffeffera. Przez ul. Kościuszki dotarliśmy do ul. Grunwaldzkiej, gdzie spacer zakończył się pod dawną witryną zakładu fryzjerskiego Eisiga Adera.  Szlak naszego przejścia wytyczały zdjęcia dawnych witryn sklepowych z okresu okupacji, które znajdują się w zbiorach Galerii Fotografii  Miasta Rzeszowa. Spacer patronatem objęła fundacja Forum Dialogu.

Przerwana historia. Losy rodzin żydowskich z Rzeszowa. Spacer.

Zapraszamy na drugi spacer śladami dawnych żydowskich mieszkańców Rzeszowa.

Żydzi obecni byli w krajobrazie kulturowym i historycznym Rzeszowa przez niemal pięć wieków. Tutaj żyli, mieszkali, wpływali na rozwój miasta. Do dzisiaj pozostało wiele śladów ich obecności, a każda rodzina zasługuje na opowiedzenie jej historii. Podczas spaceru poznacie kilka z nich.

• Spacer rozpocznie się w piątek, 13 września 2024 r. o godzinie 18:00.
• Początek: pomnik Józefa Piłsudskiego na Placu Wolności w Rzeszowie.
• Spacer poprowadzi Marta Wójcik.

Wydarzenie odbędzie się dzięki dofinansowaniu, które Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego otrzymała z budżetu Gminy Miasto Rzeszów w ramach „Całorocznej działalności kulturalnej 2024” - zadanie „Historia i kultura starego Rzeszowa”. Wydarzenie objęte jest patronatem Forum Dialogu.

Relacja ze spaceru „Przerwana historia. Losy rodzin żydowskich z Rzeszowa”

13 września 2024 r. odbył się spacer „Przerwana historia. Losy rodzin żydowskich z Rzeszowa”.

Zapraszamy do obejrzenia fotorelacji z tego wydarzenia.

Książęta Lubomirscy na wojnie. Przyczynek do historii Rzeszowa w XVIII wieku (lata 1702 – 1772)

Zapraszamy na wykład Krzysztofa Bajrasza: „Książęta Lubomirscy na wojnie. Przyczynek do historii Rzeszowa w XVIII wieku (lata 1702 – 1772)”

Będzie to opowieść o działalności polityczno-wojskowej wybranych przedstawicieli rodziny Lubomirskich (linii rzeszowskiej i janowieckiej) oraz jej wpływie na wydarzenia jakie miały miejsce w Rzeszowie w XVIII wieku. Wykład zostanie podzielony na trzy części:
1. Hieronim Augustyn Lubomirski – „od Sasa do Lasa” i na odwrót czyli knowania i zdrady hetmana wielkiego koronnego. 
2. Jerzy Ignacy Lubomirski – w służbie Wettynów.
3. Jerzy Marcin Lubomirski – trzy wizyty „księcia rozbójnika” w Rzeszowie.

Wykład odbędzie się w czwartek, 19 września 2024 r. o godzinie 18:00. Miejsce wykładu: Urban Lab Rzeszów, ul. 3 Maja 13. Wykład poprowadzi Krzysztof Bajrasz.

Fotorelacja

Obejrzyjcie fororelację z wykładu Krzysztofa Bajrasza:

Na co chorowali Rzeszowianie. Co wyczytał antropolog z pochówków przy kościele farnym w Rzeszowie

Zapraszamy na wykładdr Joanny Rogóż: „Na co chorowali Rzeszowianie. Co wyczytał antropolog z pochówków przy kościele farnym w Rzeszowie”

Tym razem będzie to spotkanie poświęcone antropologii i mieszkańcom dawnego Rzeszowa. Przy kościele farnym w Rzeszowie archeolodzy odkryli pochówki, które ziemia kryła przez wiele lat. Ludzkie szczątki mogą być źródłem cennych informacji na temat zmarłych. Pytania o wiek i płeć, choroby, przyczynę zgonu przychodzą naturalnie wobec każdego odkrytego szkieletu. Badania antropologiczne uchylają rąbka tajemnicy o tych, którzy z imienia pozostaną nam nieznani, ale jednak nie całkiem zapomniani.

Wykład odbędzie się w czwartek, 10 października 2024 r. o godzinie 18:00. Miejsce wykładu: Kino za Rogiem Café, ul. Świętego Mikołaja 6, Rzeszów. Wykład wygłosi dr Joanna Rogóż.

Fotorelacja

Zapraszamy do obejrzenia fotorelacji z wykładu dr Joanny Rogóż.

Rzeszowskie getto. Spacer.

Zapraszamy na trzeci spacer śladami dawnych żydowskich mieszkańców Rzeszowa.

Przed wybuchem drugiej wojny światowej w Rzeszowie mieszkało kilkanaście tysięcy Żydów. Niemieckie władze okupacyjne stosowały represje wobec ludności żydowskiej już od pierwszych dni po wkroczeniu do Rzeszowa we wrześniu 1939 roku. Rzeszowskie getto zostało utworzone końcem 1941 roku, w lutym 1942 roku zostało zamknięte (ludność żydowska nie mogła już opuszczać jego granic, poza osobami, które udawały się do pracy), a od 7 lipca 1942 rozpoczęły się deportacje Żydów do miejsc zagłady. Likwidacja rzeszowskiego getta i zagłada jego mieszkańców doprowadziła do tego, że niemal cała przedwojenna żydowska społeczność naszego miasta przestała istnieć.

• Spacer rozpocznie się w piątek, 18 października 2024 r. o godzinie 18:00.
• Początek: pomnik Tadeusza Kościuszki na rzeszowskim Rynku.
• Spacer poprowadzi Marta Wójcik.

 Wydarzenie objęte jest patronatem Forum Dialogu.

Fotorelacja

Ostatni, trzeci spacer śladami dawnych żydowskich mieszkańców Rzeszowa już za nami. Obejrzjmy relację ze spaceru.

Koncert Oli Bilińskiej i projektu Berjozkele

Zapraszamy państwa na koncert Oli Bilińskiej z projetem „Berjozkele. Kołysanki i pieśni wieczorne jidysz.”

Koncert jest bezpłatny, jednak prosimy o wcześniejszą rejestrację.

Berjozkele to nowoczesna reinterpretacja przedwojennych pieśni w jidysz autorstwa wokalistki i kompozytorki Oli Bilińskiej z towarzyszeniem uznanych instrumentalistów. To zbiór utworów nastrojem i tematyką związanych z nocą, ciszą, snem. Wiele z nich było popularnych w Polsce na początku XX wieku i w okresie międzywojennym, inne z kolei to utwory nieznane lub zapomniane. Bardzo ważną płaszczyzną tych kompozycji są teksty: czasem tradycyjne, czasem zaś autorstwa wybitnych poetów jidysz. Są świadectwem talentu przedwojennych twórców i bogactwa kultury jidysz. Wokalistka dokonała starań, by jak najpełniej odtworzyć to bogactwo, z ogromną dbałością o brzmienie języka i interpretację. Te ponad stuletnie kompozycje powracają do życia we współczesnej, intrygującej formie, z pomocą zarówno elektronicznych, jak i akustycznych brzmień. W rezultacie otrzymujemy program spójny stylistycznie i emocjonalnie, a zarazem różnorodny.

Album „Berjozkele – kołysanki i pieśni wieczorne jidysz” został wybrany przez dziennikarzy muzycznych „folkową płytą roku 2014”. W 2015 roku otrzymał tytuł Folkowego Fonogramu Roku przyznawany przez Program Drugi Polskiego Radia – najbardziej prestiżowe wyróżnienie dla wydawnictw z muzyką tradycyjną w kraju.

• Koncert odbędzie się w sobotę, 26 października 2024 r. o godzinie 19:00.
• Miejsce koncertu: Studio Koncertowe im. Tadeusza Nalepy, Polskie Radio Rzeszów, ul. Zamkowa 3, Rzeszów
• Chętnych prosimy o rejestrację pod tym adresem: docs.google.com/forms/d/13ZbbygrbUEwiXWqE9RqsCz9lOsspl7hJyY3m7WMJetg

Wydarzenie odbędzie się dzięki dofinansowaniu, które Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego otrzymała z budżetu Gminy Miasto Rzeszów w ramach „Całorocznej działalności kulturalnej 2024” - zadanie „Historia i kultura starego Rzeszowa”. Wydarzenie objęte jest patronatem Forum Dialogu.

Fotorelacja

W sobotę doświadczyliśmy magii. Koncert Berjozkele (Ola Bilińska, Lukasz Owczynnikow, Michał Fetler) to wieczór, w którym muzyka stała się wehikułem czasu. Artystka, sięgając do tradycji dawnych kołysanek jidysz, stworzyła niesamowitą atmosferę, przenosząc nas w świat nostalgii, snów i wspomnień. Delikatne brzmienia i głęboko emocjonalne aranżacje utworów przypomniały nam, jak piękne mogą być melodie przeszłości, a jednocześnie jak aktualne wciąż pozostają. Dzięki niezwykłym aranżacjom mogliśmy usłyszeć, jak dawni żydowscy kompozytorzy mogliby brzmieć dzisiaj, korzystając ze współczesnego instrumentarium. Jak mogłaby brzmieć muzyka tworzona w Rzeszowie, gdyby nie tragedia II wojny światowej i holokaustu. Tradycyjne melodie w nowoczesnych, subtelnych opracowaniach przeniosły nas w świat, w którym przeszłość i teraźniejszość płynnie się przenikają. Brzmienie  Berjozkele to coś więcej niż tylko muzyka – to podróż w czasie, dzięki której historia ożywa na nowo, a dawne emocje nabierają współczesnych barw.

Obejrzyjmy fotorelację z koncertu.

O rzeszowskich piwnicach, czyli o sklepach dólnych, ziemnych i nie tylko...

Zapraszamy na wykład poświęcony historii konserwacji i przywracania funkcjonalności piwnicom pod Rzeszowskim Rynkiem. Prace, będące największym w historii Rzeszowa wyzwaniem konserwatorskim, trwały od lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku i złożone były z wielu etapów. Ich końcowy efekt możemy podziwiać, zwiedzając Rzeszowskie Piwnice.
Kiedy? Poniedziałek, 4 listopada 2024 r., godzina 18:00
Gdzie? UrbanLab, ul. 3 Maja 13, Rzeszów
Kto poprowadzi? Edyta Dawidziak, Miejska Konserwator Zabytków w Rzeszowie.

Fotorelacja

Wydarzenia odbywają się dzięki dofinansowaniu, które Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego otrzymała z budżetu Gminy Miasto Rzeszów w ramach „Całorocznej działalności kulturalnej 2024” - zadanie „Historia i kultura starego Rzeszowa”.